Skip to main content

Welcome to the International Association for Handicapped Divers®

Everybody is able to dive

Duiken met kinderen

Op Saturday, 16 January 2021.

Duiken met kinderen

Er wordt al jarenlang veel gediscussieerd over duiken met kinderen. Er zijn felle tegenstanders die vinden dat er níet gedoken moet worden met kinderen; daarnaast zijn er voorstanders die kinderen al op zeer jonge leeftijd mee het water innemen. Kinderen komen in aanraking met duiken. Enerzijds via hun duikende ouders; leuk om samen naar de duikclub te gaan. Daarnaast wordt er ook op scholen kinderen enthousiast gemaakt om te gaan duiken; zelf heb ik ook als vrijwilliger meegeholpen om middels schoolsport meer bekendheid te krijgen voor het duiken.

Bij de verschillende duikorganisaties (bijv. WOSD, NOB, PADI, SSI, IADS, IAHD) liggen de leeftijdsgrenzen om te mogen duiken verschillend. Als je deze leeftijdsgrenzen naast elkaar neerlegt, zijn er reeds kinderprogramma’s om vanaf 8 jaar spelenderwijs te leren snorkelen en duiken in het zwembad. Vanaf de leeftijd van 12 jaar worden ook opleidingen aangeboden voor een junior open water brevet, welke op de leeftijd van 14/15 jaar wordt omgezet naar een volwassen brevet. Daarbij zijn er bij junior-brevetten dieptelimieten van 12m.

De Nederlandse Vereniging voor Duikgeneeskunde (NVD) heeft recent (december 2020) zijn standpunt betreffende kinderen en duiken aangepast, waarbij adviezen worden gegeven per leeftijdscategorie.

Kinderen reageren anders onderwater als volwassenen. Zowel op lichamelijk als op geestelijk vlak. Hieronder een opsomming van punten waar extra rekening mee gehouden moet worden als er met kinderen gedoken wordt.

Klaren

Het klaren van de oren gaat via de buis van Eustachius, welke van de keelholte naar het middenoor loopt. Bij kinderen loopt deze buis meer horizontaal dan bij volwassenen en is hij nauwer. Hierdoor gaat het klaren bij kinderen moeilijker. Dit is ook de reden waarom kinderen vaker een oorontsteking hebben waarvoor buisjes geplaatst moeten worden. Bij het ouder (en groter) worden, zal de buis van Eustachius een meer verticaal verloop hebben, waardoor het klaren makkelijker zal gaan.

Longen

De hoeveelheid longblaasjes ontwikkelen zich tot het 9e levensjaar. De luchtwegen zijn op dat moment nog relatief nauw en minder elastisch, waardoor het ademen meer moeite kost. Pas vanaf het 15e levensjaar zijn de longen volgroeid en functioneren ze op het niveau van een volwassene. Dit is ook de reden dat mensen op jongere leeftijd vaker astma hebben, waar ze ‘overheen groeien’. Potentieel hebben kinderen dus een hoger risico op het krijgen van barotrauma van de longen. Kinderen die astma hebben, worden ontraden om te duiken. Dit in tegenstelling tot volwassenen, die bij goede medicamenteuze instelling van de astma wél mogen duiken.

Lichaamsbouw

Bij kinderen zijn de botten nog niet geheel volgroeid. In lange pijpbeenderen zitten groeischijven, die onder invloed van groeihormoon nieuw bot vormen waardoor groei plaatsvindt. Theoretisch kunnen stikstofbellen (ontstaan bij het duiken) schade geven aan de groeischijven, waardoor er geen groei meer kan plaatsvinden. In de praktijk is dit nog niet uitgezocht.

Aangezien kinderen nog niet helemaal volgroeid zijn, wordt geadviseerd om de gewichtsbelasting te beperken. Duikuitrusting in het zwembad weegt al snel 15kg. Geadviseerd wordt om de duikuitrusting pas in het water aan te doen.

Aangezien de lichaamsbouw van een kind anders is als bij volwassenen met een relatief smal bekken, kan een loodgordel makkelijk afglijden. Daarom is het verstandig om trimvesten met geïntegreerd lood te gebruiken.

Temperatuur

Kinderen hebben in vergelijking met volwassenen relatief een groter lichaamsoppervlak ten opzicht van hun lichaamsinhoud. Daardoor zullen ze sneller afkoelen in water. Ook in het zwembad kan dit reeds een rol spelen! De watertemperatuur is lager dan de lichaamstemperatuur van 37 graden, dus afkoeling ligt op de loer. Je kunt hiermee rekening houden door kinderen (ook in het zwembad) een wetsuit te laten dragen. Zorg ervoor dat het wetsuit goed passend is, en niet ‘op de groei’ gekocht wordt. Daarnaast kan de duikduur aangepast worden.

Geestelijke ontwikkeling

Elk kind ontwikkelt zich anders. Het ene 12-jarige kind is veel wijzer dan het andere 12-jarige kind. Daarom moet individueel beoordeeld worden of het kind geschikt is om te duiken. Belangrijk hierbij is dat de motivatie om te duiken bij het kind zelf vandaan moet komen, en niet omdat de ouder dit leuk vindt.

Om verantwoord te kunnen duiken, is kennis van een aantal basale dingen uit de duikfysiologie noodzakelijk. Het kind moet hiervoor enig begrip hebben. Als voorbeeld: het kind moet begrijpen dat het bij een opstijging noodzakelijk is dat je blijft uitademen om een longscheur te voorkomen.

Kinderen zijn erg impulsief en kunnen daarbij veiligheid uit het oog verliezen. Uit zijn impulsiviteit kan het kind gevaren anders inschatten dan volwassenen. Bij het duiken moeten deze impulsen onderdrukt kunnen worden. Als voorbeeld: een kind zwemt in zijn enthousiasme een vis achterna en raakt daarbij zijn buddy kwijt.

Daarnaast is het de vraag hóe en óf een kind bij een duikongeval weet te handelen zoals geleerd. Valt er van een kind te verwachten dat hij zijn volwassen buddy adequaat kan helpen in een ongevalssituatie? Los van het feit dat zijn buddy zijn vader/moeder kan zijn, valt het te betwijfelen of het kind helder kan blijven denken in een noodsituatie. De buddy loopt daarmee in feite altijd risico. Daarom het advies om bij een kind altijd een drie-buddysysteem te hanteren.

Bij een preventief duikmedisch onderzoek [duikkeuring] is het slechts beperkt mogelijk om te beoordelen of de geestelijke ontwikkeling van een kind voldoende is om veilig te kunnen duiken. De duikinstructeur heeft hier een belangrijke rol in.

Hieruit concluderend zou het duiken met kinderen mijns inziens veilig moeten zijn indien rekening gehouden wordt met de duikduur, dieptelimiet, goed zittende duikuitrusting, de juiste motivatie en geestelijke rijpheid van het kind en er altijd een 3e buddy betrokken is bij de duik.

Standpunt Nederlandse Vereniging voor Duikgeneeskunde (NVD):

Geschreven door:

Franka Appelman

With over 25 years' experience in recreational diving you've come to the right place for the complete diving experience.

Anyone can learn scuba diving with us. Young or old, able-bodied or with physical or mental disabilities, you are welcome.

© 1993 IAHD
Site developed and structure maintenance by maindes
Data maintenance by IAHD